Gelişim Dönemleri

-25 Derneğinin Gençlik Farkında adında sürdürdüğü eğitimlere devam ediyorum. Bu haftaki konumuz ise Gelişim Dönemleriydi. Aslında bu konu benim okuduğum bölümden dolayı da sürekli karşıma çıkan bir konu. Bu yüzden konu genelinde hep bildiğim şeylerdi ama yine de bana katkıları oldu. Şimdi öğrendiklerimi size de aktarmak istiyorum.

Öncelikle başlıktan yola çıkarak gelişim nedir diye düşünelim istiyorum. Fakat gelişimi tanımlamadan önce bazı kavramları tanımlamamız gerekiyor.

Bunlardan ilki büyüme , bireylerin fiziksel özellikleri için kullanılmakta ve organizmanın bedensel olarak gösterdiği değişiklikleri ifade etmektedir.  Yani büyümeye boy uzaması , kilonun artması vücudun irileşmesi gibi örnekler verilebilir.

İkinci olarak ise olgunlaşma , bireyin doğuştan getirdiği genetik yapı ile çevrenin etkileşimi sonucunda canlıda görülen biyolojik değişikliklere denir. Olgunlaşmaya örnek olarak ise bir bebeğin konuşması veya yürümesi diyebiliriz. Yani vücudun hazır duruma gelmesidir olgunlaşma.

Artık gelişimi tanımlayabiliriz. Gelişim ise döllenmeden başlayarak, yaşamın sonuna kadar devam eden süreçtir. 

Bu tanımlardan sonra artık yaşam döngüsüne geçmek istiyorum. Yaşam döngüsü canlının geçirdiği değişikliklerle tekrar başladığı noktaya dönmesidir.Yani aşağıdaki resimde görüldüğü gibi döllenmeden sonra anne karnında başlayıp ölüme kadar olan süreçtir.

Çok fazla bilimsel bilgiler kullanmak istemiyorum. O yüzden sizi sıkmadan hemen gelişim dönemlerine geçiyorum.

Gelişim dönemlerinin ilk dönemi doğum öncesi dönem. Yani anne karnındaki 9 aylık süreç. Bebek anne karnında , baştan aşağı içten dışa doğru büyümeye başlar. Bebeğin ilk olarak başı ve kalbi oluşur. Hamilelik süreci çok ayrı ve en önemli dönemlerden biri o yüzden burada bundan bahsedip yazıyı daha da uzatmak istemiyorum.

Ve geçiyoruz artık Bebeklik Dönemi. 0-2 yaş arası dönem. 

• Dünyaya gözlerini açan minicik bir bebeğin ilk becerisi emmedir. Bu dönemin ilk zamanlarında emme refleksi en önemli reflekstir. 
•  Bu dönemlerde bebekler pasif ve alıcı durumdadır.
• Bebeğin fiziksel gelişimi ilk aylarda çok hızlıdır. Bu dönemde duyu organları renkli nesneler ile bol bol uyarılmalıdır. 

• Dil gelişimi ise sessiz evreden konuşma evresine geçer. Son zamanlar 1-2 kelimeden oluşan cümleler kurabilir .

• Bir buçuk yaşından sonra tuvalet eğitimi verilmeye başlanmalıdır. 
• Bebeğin bu dönemde anneye tamamen  bağlı olması ise ileride çocuğun kişiliğini belirler.

İkinci dönem ise Okul Öncesi Dönem. 2-6 yaş arası dönem. 

• Yürüme ve konuşmayı öğrendikleri bu dönemde bağımlılıklardan kurtulurlar. 
• Bu dönemde çocuk artık konuşmayı öğrenmiş olmalıdır. Fakat her ne kadar konuşmayı öğrenseler de çoğu kelimeyi yanlış söylerler. Böyle bir durumda ailelerin yapması gereken ise uygun bir dille yanlış kelimelerini düzeltmek olmalıdır .Genellikle , basit olayları anlatır fakat genelleme yapamaz.
• Onlar için hareket eden her şey canlıdır. 

• Bu dönemde en önemli nokta ise çocukların televizyon izlemesi. Anneler çocukları yemek yesin veya yaramazlık yapmasın diye televizyonu açarlar veya ellerine tablet bilgisayar tarzı teknolojik aletler verirler. Elbette ki vericeksiniz ama böyle durumlarda süre belirlemelisiniz veya birlikte çizgi film izleyebilirsiniz. 

• Artık cinsiyetler fark edilir. Erkekler çocuklar annelerine,  kız çocukları babalarına hayrandır. Anne ve baba bu dönemde kıskanılır. O yüzden böyle bir durum ile karşı karşıya gelindiğinde çocuk cezalandırılmamalıdır , cinsiyetler doğru bir şekilde uygun bir dil ile anlatılabilir. 

• Masallara ilgisi artan çocuğun hayal dünyası çok geniştir. Mesela bir resim çizdiğin de ağaç rengi onun için mavi veya güneş yeşil olabilir. Bu konuda onu yargılamak veya düzeltmeye çalışmak yanlıştır. 

• Ben merkezcidirler. Başkalarıyla oyuncaklarını paylaşmaktan hiç hoşlanmazlar. 
• Bu dönemde çok fazla soru sorarlar. Mümkün olduğunca her sorusuna cevap verilmedir. 

• Ve son olarak diğer bir önemli konu ise çocuk yemeğini kendi kendine yemelidir. Anneler çocuklarının aç kaldığını düşünerek zorla yemek yedirmek isterler ama bu yanlıştır. Çocuk kendisi istediği kadar yemesi en doğru olandır.

Çocuk artık Okul Çağı Dönemine gelmiştir. 6-11 yaş arası. 

• Anne ve babasından ayrılıp okula başlayan çocuğun artık kendi arkadaşları kendi çevresi oluşur. Öncelerde biraz zorlanılan bir dönem olsa da çocuk okula ve arkadaşlarına alıştıktan sonra çok sevdiği bir dönemdir. 
• Okuma- yazma becerileri gelişir. 
• Kendi bakış acısı gelişir. 

• Artık somut kavramlardan soyut kavramlara geçiş yapılır. 
• İyi ve kötü , doğru ile yanlış ayırt edilir. 
• Cinselliğe karşı ilgi merak azalır.

En zor dönemlerden biri Ergenlik Dönemi. 11-18 yaş arası. 

• Ruhsal alanda önemli değişiklerin, bedensel gelişim ise çok hızlı olduğu dönemdir. Artık çocukluktan çıkar ve ergenlik başlar. Tabi ergenliğin başlaması kişiler arasında farklılık gösterir.  
• Boy ve kilo artışı hızlıdır. 

• Üreme hormonlarının çalışmaya başlaması ile karakter ve bedensel gelişimler değişimler oluşur. 
• Ruhsal değişkenlerin çok fazla olduğunu söylemiştim. Yani yalnız olma isteği , sinirlenme , ilgisizlik , özenme gibi duygular ortaya çıkar. Kendini beğenmeme ise bunlardan en önemlidir.
• Bu dönemde sürekli değişen ilişkiler vardır. Bu ilişki hem arkadaşlık hem de sevgililik anlamındadır.

• Ve tabi sevgililik ilişkisi demişken cinsel ilgiden bahsetmemek olmaz. Karşı cinse ilgileri çok fazladır. 
• Ailelerin bu dönem de yapmaları gerek çocukların sözlerine değer vermek ve onlara karşı tutarlı davranmaktır.

Belirsiz ile başa çıkmaya çalışan birey Beliren Yetişkinlik Dönemi. 18-25 yaş arası.

• Aslında bu dönem yetişkinlik dönemi ile birlikte alınır çoğu yerde. Fakat son zamanlarda , bu dönem ayrı olarak ele alınan bir dönemdir. Yani geçiş ve kendini arada hissetme dönemidir.
• Bu dönemde gençler kimlik arayışındadır.
• Her konuda değişkenlik gösterirler. Mesela üniversite veya mesleğine bir türlü karar veremezler.Yine bu dönem fırsatlar dönemidir.

Genç Yetişkinlik Dönemi 25-40 yaş arası. 

• Bu dönem artık karar verilip uygulandığı dönemdir. 
• Mesleğine karar verir , işini kurar. Evlenir ve çocuk sahibi olur. 
• İşinde etkin , üretken ve doyumlu olur. 

Orta Yaşlar Dönemi  40-60 yaş arası. 

• Bu dönemde artık aile kuran bireylerin sabit  hayatları vardır. 
• Yaşın ilerlemesi ile fiziksel güçleri düşer. 
• Anne baba , yakınlarını kaybetme veya hastalıklar ile baş etme duygusu başlar. 
• Kadınlarda menapoz , erkeklerdeantrapoz dönemi bu yaşlara denk gelir. Ve erkekler içinde kadınlar içinde zor bir süreçtir.
•  Çocukları üniveristeye gittikleri veya evlenip evden ayrıldıkları için bu dönemde en çok karşılaşılan zorluk boş yuva sendromudur.

İleri Yaşlar Dönemi 60 yaş ve üstü. 

• Yaşlılık demektense ileri yaşlar dönemi söylemeyi daha uygun buluyorum. 
• Bu dönem de artık birey emeklilik dönemindedir. 
• Bilge insandan huysuz insana doğru değişen bir çeşitliliktir. 
• Bu dönemde artık ister istemez ölüme hazırlılık başlamıştır. 
• İleri yaşlardaki bireyler ilgi bekler. O yüzden onları arayın ve sevdiğinizi söyleyin , bir şey kaybetmezsiniz.

Ve böylece gelişim dönemlerini kısaca anlatmış oldum. Yazı her ne kadar uzun olsa da farkındalık adına güzel bir yazı olduğunu ve okunmaya değer bir yazı olduğunu düşünüyorum.

Başka bir yazımda yine gelişim ile ilgili kısaca kalan bilgileri de aktarmayı düşünüyorum. Bunlar neler diye soracaksanız her dönem için birkaç öneri olacak.

Umarım sıkılmadan sonuna kadar okumuşsunuzdur. Eğer okuyup size yararı olduysa ne mutlu bana. :)

İyi okumalar …

Ne kadar da doğru yorumlanmış...

Not : Bir kadının çocukluktan yaşlılığa kadar gösterdiği bir gelişim videosunu izlemek isterseniz ; https://www.youtube.com/watch?v=-1Wfn0hS9Ms

İnstagram : minebasarn

Facebook : Mine Başaran

Mail : minebsrn4@gmail.com